Học thuyết Monroe được viết bởi John Quincy Adams, người từng là Ngoại trưởng của Tổng thống James Monroe. Các thành viên trong nội các cũng như Tổng thống đều có ý kiến đóng góp, nhưng Adams là tác giả chính của học thuyết. Nó đã được Tổng thống Monroe trình bày trước Quốc hội vào ngày 2 tháng 12 năm 1823.
Chính sách quy định rằng bất kỳ sự can thiệp nào của các quốc gia châu Âu hoặc cố gắng chiếm lĩnh đất đai ở Bắc hoặc Nam Mỹ sẽ được coi là hành động xâm lược Hoa Kỳ.
Hoa Kỳ muốn tách mình ra khỏi các vấn đề châu Âu và tuyên bố chủ quyền đối với vùng đất mới ở hai lục địa. Vương quốc Anh đề nghị tham gia với Hoa Kỳ trong nỗ lực hợp tác chung ở Tây Bán cầu, nhưng điều này bị Adams phản đối, người không muốn ảnh hưởng của Anh cản trở sự mở rộng của Hoa Kỳ trong tương lai.