Chất mùn thúc đẩy sự phát triển của thực vật bằng cách cung cấp các chất dinh dưỡng và khoáng chất cần thiết. Nó hỗ trợ hoạt động của vi sinh vật trong đất, qua đó rễ cây có khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng. Nó hoạt động như một kho chứa các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng và giúp xác định độ phì nhiêu của đất. Nó cung cấp cả chất dinh dưỡng cơ bản và có tính axit cho sự phát triển và tăng trưởng của thực vật bậc cao.
Chất mùn làm cho đất tơi xốp hơn, do đó cải thiện độ thoáng khí, thấm và thoát nước của đất. Nó đệm độ pH của đất và ngăn ngừa thất thoát chất dinh dưỡng thực vật do rửa trôi. Chất mùn làm cho đất trở nên mịn hơn, cải thiện sự kết hợp của các hạt đất.Chất mùn ngăn các chất độc hại xâm nhập vào hệ sinh thái lớn hơn. Vì nó giữ được nhiều độ ẩm, điều này làm tăng khả năng chịu hạn của đất. Nó cũng là nguồn cung cấp thức ăn cho các sinh vật trong đất. Mùn được mô tả là phân trộn tự nhiên. Sự khác biệt giữa mùn và phân trộn nhân tạo là chất mùn được tạo thành trong điều kiện có kiểm soát để giúp tăng tốc độ phân hủy của thực vật và các chất hữu cơ khác.