Một đặc điểm duy nhất của nguyên phân là nó tạo ra hai tế bào con giống hệt nhau về mặt di truyền từ tế bào mẹ. Đặc điểm này cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển của sinh vật sống vì nó giúp cơ thể phát triển và sửa chữa các tế bào trong một cách hiệu quả cao.
Nguyên phân không xảy ra ở tất cả các tế bào của cơ thể và thay vào đó, chỉ giới hạn ở những tế bào chỉ cần thường xuyên phát triển và sửa chữa. Ví dụ, tế bào giới tính không nhân lên bằng nguyên phân mà thay vào đó, nhân lên bằng một quá trình được gọi là meiosis. Không giống như nguyên phân tạo ra các tế bào giống hệt nhau về mặt di truyền, các tế bào sinh dục chỉ tạo ra các tế bào con với số lượng một nửa số lượng nhiễm sắc thể như tế bào mẹ.