Thành phần phần trăm rất quan trọng vì nó giúp người ta biết được thành phần hóa học của một số chất nhất định. Thành phần phần trăm được sử dụng để tính toán phần trăm của một nguyên tố trong một hỗn hợp. Người ta cũng có thể rút ra một công thức thực nghiệm từ thành phần phần trăm. Công thức thực nghiệm rút ra từ thành phần phần trăm có thể giúp người ta tìm ra trọng lượng phân tử thực tế.
Để tính thành phần phần trăm, người ta cần tìm khối lượng của mỗi nguyên tử có mặt, sau đó lấy phần trăm tổng khối lượng của các phân tử trong hỗn hợp. Công thức được sử dụng để tính thành phần phần trăm của các hợp chất dựa trên trọng lượng của từng nguyên tố cấu thành.
Một ví dụ minh họa thành phần phần trăm là tính phần trăm oxy trong không khí, là 21 phần trăm. Bất kỳ tỷ lệ phần trăm nào cao hơn 21 đều có thể dẫn đến ngộ độc oxy nếu hít thở trong thời gian dài.
Các dung dịch có thành phần phần trăm khác nhau của nước và thành phần được trộn với nước. Ví dụ, người ta có thể xác định tầm quan trọng của thành phần phần trăm của nước trong các hợp chất hydrat bằng cách biết tỷ lệ phần trăm của các nguyên tố riêng lẻ. Khi các hợp chất ion được kết tinh trong nước, chúng chiếm một tỷ lệ nước nhất định như một phần trong cấu trúc của chúng. Hợp chất có chứa nước được gọi là nước của hydrat hóa. Nếu người ta đun nóng hiđrat đến nhiệt độ cao, nước hiđrat sẽ tách khỏi dung dịch do bay hơi, để lại muối khan.