Núi lửa hình thành do sự hút chìm của mảng đại dương, sự lan rộng của mảng đại dương hoặc lớp phủ. Hai trong số đó, sự hút chìm và sự lan rộng của mảng đại dương, là những hiện tượng cực kỳ phổ biến ở rìa các mảng của vỏ Trái đất và nguyên nhân các chuỗi núi lửa dài, chẳng hạn như Vành đai lửa Thái Bình Dương hoặc Rặng núi giữa Đại Tây Dương. Các điểm nóng núi lửa là do các đám mây phủ, chẳng hạn như đám tạo ra Hawaii và có thể xảy ra ở bất cứ đâu.
Các núi lửa đều được hình thành khi đá rất nóng dưới áp suất cao cố gắng đẩy lên bề mặt. Nói chung, tảng đá này thực sự đến từ bên dưới lớp vỏ, trong lớp phủ. Sự hút chìm làm xáo trộn đá lớp phủ, khiến nó hóa lỏng, sau đó áp lực xung quanh đẩy nó hướng lên bề mặt.Mặt khác, sự lan rộng đáy biển xảy ra tại các rặng núi nối liền nhau uốn lượn khắp trung tâm các đại dương trên thế giới. Đây là ranh giới của các mảng đại dương, nơi chúng đang dần di chuyển ra xa nhau với tốc độ khoảng 10 cm mỗi năm. Trong trường hợp này, lớp đá bên dưới hóa lỏng khi áp suất giảm và chỉ thấm qua lỗ hở.
Không ai chắc chắn tại sao các chùm lớp phủ lại xuất hiện, nhưng chúng là những bong bóng magma lớn đẩy chúng lên qua lớp vỏ đại dương hoặc lục địa.
