Có năm thành phần cơ bản của trí tuệ cảm xúc: tự nhận thức, tự điều chỉnh, động lực bên trong, sự đồng cảm và kỹ năng xã hội. Khái niệm về trí tuệ cảm xúc được phát triển bởi một nhà báo khoa học tên là Daniel Goleman.
Tự nhận thức là khả năng nhận biết và hiểu một cách thực tế về cảm xúc, tâm trạng và động lực của chính mình cũng như cách mỗi khía cạnh ảnh hưởng đến người khác. Tự điều chỉnh là khả năng kiểm soát các xung động của bản thân khi ở xung quanh người khác. Động lực bên trong là khả năng xác định lợi ích của bản thân và học hỏi từ những sai lầm của chính mình. Đồng cảm là khả năng thực sự hiểu và chia sẻ cảm xúc của người khác cũng như tạo nên cảm xúc. Kỹ năng xã hội được sở hữu khi một người có khả năng xây dựng và duy trì các mối quan hệ xã hội.
