Ví dụ về quá trình đoạn nhiệt là một pít-tông làm việc trong một xylanh được cách nhiệt hoàn toàn. Xylanh không bị mất nhiệt trong khi pít-tông hoạt động nhờ có lớp cách nhiệt.
Trong quá trình đoạn nhiệt, năng lượng được truyền qua công chứ không phải nhiệt. Ví dụ, khi không khí hoặc các chất khí khác bị nén, chất khí sẽ trở nên nóng. Điều ngược lại cũng đúng vì khí lạnh đi khi nó nở ra nhanh chóng. Tuy nhiên, sự giãn nở nhanh hoặc nén của khí không hoàn toàn đoạn nhiệt. Sự thay đổi nhiệt độ xảy ra trong một quá trình đoạn nhiệt, nhưng năng lượng không được chuyển ra bên ngoài hệ thống thông qua sự thay đổi nhiệt độ đó.