Các yếu tố quyết định đạo đức phụ thuộc vào từng cá nhân và nền văn hóa xung quanh; tuy nhiên, cảm xúc cơ bản của con người, niềm tin tôn giáo và quan điểm chính trị là những yếu tố quyết định trong việc thiết lập đạo đức. Đạo đức xuất hiện từ siêu thế, vùng não kiểm soát cảm giác tội lỗi và lương tâm, theo Sigmund Freud.
Freud, được gọi là cha đẻ của phân tâm học, tin rằng siêu phàm kết hợp các giá trị từ cha mẹ và các nhân vật có thẩm quyền khác, cũng như các mệnh lệnh đạo đức từ xã hội. Sợ bị trừng phạt thường ảnh hưởng đến cảm giác đúng và sai. Tuy nhiên, những đặc điểm như lòng trắc ẩn và sự đồng cảm thường được coi là vốn có trong tâm hồn con người. Đạo đức hư hỏng cũng có thể xâm nhập vào nội tâm, gây ra các vấn đề như phân biệt chủng tộc và phân biệt giới tính.
Các tôn giáo thường thiết lập các tiêu chuẩn hành vi xác định đạo đức. Ví dụ, Mười Điều Răn trong Kinh Thánh phác thảo một quy tắc ứng xử có ảnh hưởng đến các chuẩn mực xã hội của xã hội phương Tây.
Ý thức về sự công bằng bắt nguồn từ các nguyên tắc đạo đức vốn có trong các hệ thống tư pháp trên khắp thế giới. Có một cuộc tranh luận về việc liệu đạo đức có phải là chủ quan và do hoàn cảnh quyết định hay không, hay là khách quan và phân biệt đúng hay sai trong mọi tình huống. Ví dụ bao gồm vấn đề phá thai, kiểm duyệt và quyền mang vũ khí. Các nhà tâm lý học và xã hội học thường coi đạo đức phát triển theo thời gian dựa trên sự thay đổi của hoàn cảnh cuộc sống.
