Không thể ngăn núi lửa phun trào. Nếu mọi người dự đoán đúng về một vụ phun trào núi lửa, thì có thể giữ cho thiệt hại xảy ra ở mức tương đối hạn chế.
Các chuyên gia về núi lửa, được gọi là nhà nghiên cứu núi lửa, biết cách phát hiện các dấu hiệu cảnh báo mà núi lửa thể hiện khi nó bắt đầu hoạt động. Tại thời điểm đó, các nhà nghiên cứu núi lửa có thể theo dõi hoạt động của núi lửa và chuẩn bị cho vụ phun trào. Các cơ quan chính phủ liên quan và các chuyên gia sau đó có thể lập một kế hoạch chi tiết cho phép sơ tán thích hợp những người có nguy cơ. Kế hoạch đối phó với một vụ phun trào cũng bao gồm việc thu thập nguồn cung cấp thực phẩm khẩn cấp và các nguồn dự phòng cơ bản khác.