Các xoáy có thể do lực hấp dẫn gây ra hoặc do bề mặt trái đất nóng lên và nguội đi không đồng đều. Các xoáy chất lỏng thường được tạo ra bởi trọng lực, chẳng hạn như khi nước xoáy xuống cống trong bồn tắm, trong khi các xoáy khí hoặc khí quyển như lốc xoáy được tạo ra bằng phương pháp thứ hai.
Các xoáy được hình thành khi hai chất chuyển động nhanh dần đều thay thế nhau trên một đường thẳng đứng. Trong trường hợp xoáy chất lỏng, các chất thường là chất lỏng được đề cập và không khí xung quanh. Trong các xoáy khí quyển, các chất nói chung là không khí nóng có xu hướng bốc lên và không khí lạnh có xu hướng chìm xuống.
