Nghiện chéo và phụ thuộc chéo là những thuật ngữ đồng nghĩa được sử dụng để mô tả tình trạng một cá nhân nghiện nhiều hơn một chất. Các chất khác nhau thường ảnh hưởng đến não theo cách cư xử giống nhau. Những người bị nghiện có khả năng phụ thuộc vào những chất có tác dụng tương tự này, bao gồm heroin và các chất dạng thuốc phiện khác, rượu và thuốc an thần.
Theo Recovery Today Online, chứng nghiện chéo là do động cơ lặp lại một số hành vi nhất định được củng cố bởi việc giải phóng dopamine hóa học trong trung tâm khoái cảm của não. Việc giải phóng dopamine gây ra cảm giác sảng khoái và thư giãn cho cá nhân. Mặc dù mỗi loại thuốc ảnh hưởng đến một khu vực riêng lẻ của trung tâm khoái cảm, tất cả chúng đều theo một con đường thần kinh tương tự dẫn đến giải phóng dopamine. Một trong những lý do dẫn đến nghiện chéo là việc kích hoạt con đường chung này.
Nghiện chéo có ý nghĩa quan trọng đối với những người đang trong quá trình hồi phục vì thường tái nghiện là do sử dụng một chất không phải là loại ma túy mà người nghiện lựa chọn, đặc biệt là một loại ma túy ảnh hưởng đến trung tâm khoái cảm theo cách tương tự. Ví dụ: một người nào đó đang cai nghiện rượu có thể được kê đơn thuốc một cách thiện chí để điều trị một chứng bệnh như lo lắng hoặc mất ngủ, nhưng điều đó có thể dẫn đến việc sử dụng thuốc theo toa gây nghiện và cuối cùng là sử dụng lại loại thuốc đã chọn.
