Nền kinh tế thị trường dựa trên các nguyên tắc cung và cầu và cho phép hoạt động kinh doanh tồn tại hoặc thất bại mà không cần chính phủ tương tác nhiều. Nền kinh tế thị trường thuần túy là không thực tế để thực hiện, hầu hết các nền kinh tế thị trường xung quanh thế giới có một phần ảnh hưởng của chính phủ.
Lý thuyết đằng sau nền kinh tế thị trường là thị trường sẽ phản ứng với những thay đổi của cầu với những thay đổi của cung. Thông qua cạnh tranh, giá cả của sản phẩm sẽ đạt đến trạng thái cân bằng phù hợp. Ở các nền kinh tế hỗn hợp như Hoa Kỳ, chính phủ tác động đến cung và cầu bằng cách cung cấp cho các công ty con, kiểm soát giá của một số hàng hóa và các quy định trong một số ngành nhất định.