Theo Từ điển Oxford, "chủ nghĩa thực dân" có nghĩa là "chính sách giành được toàn bộ hoặc một phần quyền kiểm soát chính trị đối với một quốc gia khác, chiếm giữ nó với những người định cư và khai thác nó về mặt kinh tế." Nhiều quốc gia và đế chế, từ người Hy Lạp đến người Mỹ, đã tham gia vào chủ nghĩa thực dân.
Từ điển Bách khoa toàn thư về Triết học của Stanford lập luận rằng chủ nghĩa thực dân rất giống với chủ nghĩa đế quốc; tuy nhiên, có sự khác biệt giữa hai chủ nghĩa này, nói rằng chủ nghĩa đế quốc thường chỉ là thống trị trong khi chủ nghĩa thực dân yêu cầu quyền lực thống trị gửi những người định cư để thay đổi tính cách của quốc gia bị thống trị. Ví dụ, Mỹ tham gia vào chủ nghĩa thực dân khi chia đất của người Mỹ da đỏ và định cư các gia đình da trắng ở nơi họ ở, nhưng lại tham gia vào chủ nghĩa đế quốc khi chiếm các thuộc địa của Tây Ban Nha là Puerto Rico và Philippines. Chủ nghĩa thực dân không phải là một sự đổi mới gần đây; Hy Lạp cổ đại chiếm lĩnh phần lớn Biển Địa Trung Hải, trồng các thuộc địa trên đảo Sicily, Tiểu Á và bờ biển Bắc Phi.
