Mặc dù nguồn gốc cụ thể của tên Ấn Độ Dương không thường được biết đến, nhưng người ta thường cho rằng nó đã được đặt tên do nó gần với Ấn Độ. Trong thế kỷ 15, khi tàu buồm được sử dụng để vận chuyển hàng hóa đi khắp thế giới, Ấn Độ Dương là tuyến đường thương mại chính giữa Châu Âu và Viễn Đông.
Vasco da Gama, một thủy thủ người Bồ Đào Nha, được coi là người châu Âu đầu tiên đi vào Ấn Độ Dương, qua Mũi Hảo Vọng, trên đường đến Ấn Độ. Đại dương này, chiếm khoảng 1/5 tổng lượng nước đại dương của Trái đất, là đại dương nhỏ nhất trong số các đại dương lớn với diện tích khoảng 28.360.000 dặm vuông.
Ấn Độ Dương cũng là đại dương trẻ nhất trong số các đại dương trên thế giới. Khi siêu lục địa Gondwana bắt đầu tan vỡ khoảng 150 triệu năm trước, Ấn Độ Dương bắt đầu hình thành. Tuy nhiên, nó đã không đạt được vị trí và kích thước hiện tại cho đến khoảng 36 triệu năm trước.
Ấn Độ Dương là nơi sinh sống của nhiều loại thực vật và sinh vật biển, bao gồm hải cẩu, cá voi và cá ngừ. Tuy nhiên, do nhiệt độ của đại dương này ấm hơn, thực vật phù du chỉ tồn tại với số lượng ít hơn, do đó hạn chế số lượng cá và các loài sinh vật biển khác nhiều hơn so với các đại dương khác.
