Xà phòng hoạt động bằng cách loại bỏ bụi bẩn, dầu và vi khuẩn khỏi da, do các axit béo trong xà phòng liên kết với dầu. Xà phòng có thể làm đọng dầu, sau đó có thể rửa sạch.
Các axit béo bao gồm một chuỗi hydrocacbon, với một đầu hút vào dầu và đầu kia hút nước. Dầu và mỡ không trộn lẫn với nước. Tuy nhiên, xà phòng hoạt động như một chất nhũ hóa, có nghĩa là nó có thể hòa tan trong chất béo và nước. Một số loại xà phòng loại bỏ dầu tự nhiên trên da, gây khô và kích ứng. Các loại xà phòng khác dịu nhẹ và chứa chất dưỡng ẩm giúp bù nước cho da hiệu quả. Việc sử dụng xà phòng để vệ sinh cá nhân có từ thời La Mã cổ đại.
